علت درد مفاصل و استخوان ها هنگام سرما یا قرار گرفتن در معرض باد کولر چیست ؟
احساس درد در مفاصل یا استخوان ها هنگام سرما یا قرارگرفتن در معرض باد کولر یک پدیده ی شایع و از نظر علمی قابل توضیح است . این مشکل میتواند هم در افراد سالم و هم در بیماران مبتلا به آرتروز و التهاب های مزمن مفصلی رخ دهد ، عوامل مختلف فیزیولوژیک به طور همزمان در ایجاد این درد نقش دارند که در ادامه به صورت دقیق بررسی میشود :
- 1 انقباض عروق (vasoconstriction)
- 2 حساس شدن گیرنده های درد ( sensitization nociceptor )
- 3 تغییر در ویسکوزیته (چسبندگی) مایع مفصلی
- 4 انقباض عضلات اطراف مفصل
- 5 تشدید التهاب در افراد مبتلا به بیماری های مفصلی ( مثل آرتروز )
- 6 تغییرات فشار اتمسفر ( barometric pressure )
- راهکار های علمی برای کاهش درد مفاصل در سرما یا باد کولر و پیشگیری از آن
انقباض عروق ( Vasoconstriction )
وقتی بدن در معرض سرما یا باد سرد قرار میگیرد ، برای حفظ دمای مرکزی بدن ، عروق خونی پوست و بافت های سطحی منقبض می شوند . این فرایند میتواند نتایج زیر را در پی داشته باشد :
- کاهش جریان خون در ناحیه عضلات و مفاصل
- کاهش اکسیژن و مواد مغذی در بافت های اطراف مفصل
- تجمع مواد زاید متابولیک ( مثل لاکتات )
مجموع این عوامل میتواند باعث احساس درد ، خشکی و کاهش دامنه حرکتی مفصل شود .
حساس شدن گیرنده های درد ( Sensitization Nociceptor )
سرما میتواند روی گیرنده های عصبی درد در پوست و مفصل تاثیر بگذارد ، گیرنده هایی مانند TRPM8 که به سرما حساس هستند در دمای پایین فعال تر میشوند و گاهی پیام درد را بدون وجود آسیب واقعی منتقل میکنند ، این موضوع به ویژه در افرادی که التهاب مفصلی یا سابقه آسیب دارند محسوس تر است و منجر به احساس درد استخوان یا مفصل میشود .
تغییر در ویسکوزیته ( چسبندگی ) مایع مفصلی
مایع سینوویال داخل مفصل نقش روان کننده و ضربه گیر دارد. بدین صورت که در دمای پایین ، این مایع افزایش می یابد و حرکت مفصل ، کمتر روان میشود . در نتیجه :
- مفصل خشک تر حس می شود
- احتمال احساس درد هنگام حرکت افزایش می یابد
این مسئله در مفاصل پر تحرک مانند زانو ، شانه و مچ شایع تر است .
انقباض عضلات اطراف مفصل
باد یا سرما باعث می شود عضلات اطراف مفصل به طور رفلکسی منقبض شوند تا از اتلاف گرما جلوگیری کند . این انقباض عضلانی باعث میشود :
- فشار روی مفصل و تاندون ها بیشتر شود
- درد اطراف مفصل و تاندون ها را تشدید کند
تشدید التهاب در افراد مبتلا به بیماری های مفصلی ( مثل آرتروز )
در بیماری هایی مثل آرتروز یا آرتریت روماتوئید ، بافت مفصل از قبل ملتهب است . تغییرات فشار و دما ( مثل باد سرد یا رطوبت بالا ) می تواند باعث :
انبساط و انقباض بافت های داخل مفصل میشود
گیرنده های درد تحریک میشوند
التهاب موجود افزایش می یابد
درد تشدید میشود
به همین علت بسیاری از بیماران آرتروزی می توانند شروع بارندگی یا سرد شدن هوا را از طریق افزایش درد پیش بینی کنند .
فشار اتمسفر ( Barometric Pressure )
در تغییرات آب و هوایی و سرمای ناگهانی ، فشار هوا کاهش می یابد ، کاهش فشار باعث میشود بافت های بدن اندکی منبسط شوند و به گیرنده های درد در کپسول مفصلی فشار بیاورند ، این اثر ظریف است ولی در افراد حساس درد قابل توجهی ایجاد میکند .
راهکار های علمی برای کاهش درد مفاصل در سرما یا باد کولر و پیشگیری از آن
در ادامه بر اساس اصول فیزیولوژی و تحقیقات علمی ، راهکارهای موثر برای کاهش درد مفاصل و استخوان در سرما یا باد کولر ، هم از نظر پیشگیری و هم درمان را مطالعه میکنید :
- 1 گرم نگه داشتن مفاصل و عضلات
- 2 حرکات کششی و گرم کردن روزانه
- 3 تغذیه مفید برای تقویت مفاصل
- 4 مکمل های تقویت مفصل
- 5 طوبت و آب کافی
- 6 کنترل استرس و خواب کافی
- 7 مراجعه به پزشک ارتوپد در صورت تداوم درد
گرم نگه داشتن مفاصل و عضلات
مهم ترین و ساده ترین اقدام این است که همیشه نواحی آسیب پذیر ( زانو ، مچ پا ، شانه ها و کمر ) رو با لباس گرم یا زانوبند و مچ بند پارچه ای بپوشانید . همچنین می توانید ، شب ها روی مفاصل حساس ، از پد های حرارتی یا کیسه آب گرم استفاده کنی ( 20 دقیقه ، نه بیشتر ) . در حالت کلی از قرار گرفتن در معرض باد مستقیم کولر یا فن به بدن مخصوصا ناحیه گردن و کمر و زانو پرهیز کنید .
گرم نگه داشتن باعث اتساع عروق ، افزایش خون رسانی و کاهش اسپاسم عضلانی میشود ، در نتیجه درد کمتر حس میشود .
حرکات کششی و گرم کردن روزانه
در سرما یا پس از بی حرکتی طولانی ، مفاصل خشک تر میشود . روزانه چند دقیقه حرکات سبک مثل : چرخاندن شانه ها و مچ ها ، خم و باز کردن آرام زانو و انگشتان ، نرمش کششی گردن و کمر برای گرم کردن مفاصل خود انجام دهید .
اگر اهل ورزش هستید ، ابتدا قبل از ورزش حداقل 10 دقیقه گرم کنید ، وقتی دمای عضله حتی 1 الی 2 درجه بالاتر برود ، ویسکوزیته ; مایع مفصلی رو به حالت طبیعی برمیگرداند . از نظر علمی گرم کردن باعث افزایش مایع سینوویال ، کاهش اصطحکاک مفصلی و بهبود حس عمقی میشود .
تغذیه مفید برای تقویت مفاصل
تغذیه مناسب میتواند التهاب و حساسیت عصبی رو کاهش بده ، برخی از مواد خواص ضد التهابی دارند برای مثال ماهی های چرب ( سالمون و ساردین ) که سرشار از امگا 3 هستند – زردچوبه ( کورکومین ) – زنجبیل تازه یا خشک – سبزیجات سبز – آووکادو – مغزها ( گردو و بادام )
مکمل های تقویت مفصل
تامین ویتامین ها برای سلامت بدن ضروری است زیرا کاهش آن ها یکی از دلایل تحریک و درد عضلات و مفاصل است . میتوانید برای جبران آن ها از تعدادی مکمل ، البته با انجام آزمایش و تحت نظر پزشک استفاده کنید . مکمل ها شامل ویتامین D و ویتامین k ( از نور خورشید و سبزی های برگ دار نیز میتوانید برای تامین این دو ویتامین استفاده کنید ) – کلسیم و منیزیم هستند . از نظر علمی امگا 3 و کورکومین مسیرهای التهابی cox-2 و NF-KB رو مهار میکنند و باعث کاهش التهاب مفصل میشود .
رطوبت و آب کافی
هوای خشک همراه با سرما باعث دهیدراته شدن مفصل و سفتی بیشتر آن میشود ، یکی از راه های پیشگیری از آن مصرف روزانه 6 الی 8 لیوان آب یا مایعات سالم است ، در محیط های بسته با کولر روشن حتما از دستگاه بخور سرد استفاده کنید و یا ظرفی پر از آب کرده و نزدیک به کولر قرار دهید .
در نتیجه آب کافی باعث حفظ الاستیسیته بافت همبند و غلظت نرمال مایع سینوویال میشود .
کنترل استرس و خواب کافی
استرس و کم خوابی باعث افزایش هورمون کورتیزول میشود که التهاب و درد مفاصل را افزایش میدهد .مدیتیشن ، تنفس عمیق یا چند دقیقه ریلکسیشن شبانه میتواند در کاهش درد موثر باشد .
مراجعه به پزشک ارتوپد در صورت تداوم درد
در صورت تشدید درد مفصل یا تکرار مداوم آن جهت درمان حتما به پزشک ارتوپد مراجعه کنید . ایشان ابتدا احتمال آرتروز یا التهاب مزمن را بررسی میکند و روش درمان مناسب را برای شما تجویز میکند . راه های درمان شامل فیزیوتراپی با تنس ( tens ) یا اولتراسوند تراپی گرم که بسیار موثر است و مصرف مکمل های گلوکزامین ، کندرویتین یا MSM تحت نظر پزشک می باشد .
درد مفاصل هنگام قرار گرفتن در معرض سرما یا باد کولر ، پدیده ای علمی و قابل پیشگیری است . با رعایت اصول ساده ای مانند گرم نگه داشتن بدن ، فعالیت منظم و تغذیه مناسب می توان تا حد زیادی از این مشکل جلوگیری کرد . در صورت تداوم یا تشدید درد ارزیابی تخصصی توسط پزشک ضروری است .
اگر شما نیز با درد مفاصل در سرما مواجه هستید ، می توانید برای بررسی دقیق تر یا دریافت برنامه درمانی اختصاصی ، به مطب دکتر مریم صداقت نیا متخصص ارتوپدی مراجعه کنید . جهت نوبت گیری با شماره 09925825398 تماس بگیرید و با پیج اینستاگرام drmaryam_sedaghatnia@ در ارتباط باشید . همچنین میتوانید از طریق لینک https://nobat.ir/26128 برای نوبت دهی آنلاین اقدام کنید .
برای مطالعه مطالب مرتبط ، پیشنهاد میکنیم مقالات دیگر را نیز ببینید : درد دنبالچه، آرتروز مفصل ران، انگشت ماشه ای، پوکی استخوان، هالوکس والگوس یا انحراف شست پا. همچنین درمان عارضه های مالت فینگر و جرسی فینگر، کلاب فوت یا پاچنبری، ژنوواروم و ژنووالگوم یا پای پرانتزی و ضربدری، کمبود ویتامین دی، کف پای صاف، سایت خانم دکتر مریم صداقت نیا متخصص ارتوپدی