ژنوواروم و ژنووالگوم (Genu Valgum و Genu Varum) که با نام های ژنوواروس و والگوس نیز نامیده می شوند، ناهنجاری های شایع مفصل زانو در کودکان هستند. باید به آنها رسیدگی شود تا همراستایی حفظ شود و از آرتریت و صدمات دیگر در آینده جلوگیری شود. در این مقاله این دو ناهنجاری شایع را بررسی می کنیم.
ژنوواروم و ژنووالگوم یا زانوی پرانتزی و ضربدری چست؟
عارضه های ژنوواروم و ژنووالگوم (Genu Valgum و Genu Varum) می توانند فیزیولوژیکی و همچنین پاتولوژیک باشند. نوزادان در بدو تولد دارای ژنوواروم (یا زانوی پرانتزی) فیزیولوژیکی هستند که در حدود سن 1 سالگی بیشترین میزان را دارد. بعداً با رشد کودک، اندام های تحتانی صاف می شوند و سپس بین سن 3 تا 4 سالگی به حالت زانوی ضربدری یا والگوس تغییر می کنند. در سن 7 سالگی به زاویه طبیعی 7-10 درجه می رسد. این ناهماهنگی می‌تواند در راه رفتن، دویدن و فعالیت‌های ورزشی عادی در کودکان اختلال ایجاد کند. مداخله به موقع از نظر تشخیص علت و درمان، اهمیت زیادی دارد.
علل پای پرانتزی
علل پای پرانتزی
همانطور که گفته شد تا ۱۸ ماهگی پای پرانتزی فیزیولوژیکی یا طبیعی است.
اگر ژنوواروم یا پای پرانتزی بیش از 2 سال باقی بماند، پاتولوژیک محسوب می شود. که چند علت برای آن در زیر ذکر شده است:
کمبود ویتامین دی
ریکتز
تروما
بیماری بلانت
عفونت
بیماری های سندرمی
چاقی
دیسپلازی اسکلتی
بیماری های ذخیره لیزوزومی
برای ارزیابی بهتر این عارضه ممکن است موارد زیر نیاز باشد:
بررسی های خون: ویتامین D3، فسفر بزرگ، آلکالین فسفاتاز، کلسیم، کار کلیه
رادیولوژی: اسکنوگرام تمام قد،
MRI برای آسیب های بدن
ژنوواروس در کودکان چیست؟
پاهای پرانتزی یا genu varum که ژنوواروس نیز گفته می شود زمانی است که پاها در زانو به سمت بیرون خم می شوند در حالی که مچ پاها با هم تماس دارند. نوزادان و کودکان نوپا اغلب پاهای کمانی دارند. گاهی اوقات، بچه های بزرگتر نیز به این عارضه دچار می شوند. این عارضه به ندرت جدی است و معمولاً در زمانی که کودک 3 تا 4 ساله می شود، بدون درمان از بین می رود.
شایع ترین علت ژنوواروس چیست؟
شایع ترین علت ژنوواروم، راشیتیسم یا هر بیماریی است که از تشکیل صحیح استخوان ها جلوگیری می کند. مشکلات اسکلتی، عفونت و تومورها می توانند بر رشد ساق تأثیر بگذارند و باعث خم شدن یک پا شود.
بطور کلی ژنوواروم یک فرآیند فیزیولوژیکی در کودکان است که در صورت همراهی با دیسپلازی اسکلتی، آسیب فیزیال، تومورها یا راشیتیسم ممکن است پاتولوژیک باشد.
بد شکلی والگوس زانو در کودکان چیست؟
پاهای ضربدری یا genu valgum که والگوس نیز گفته می شود، وضعیتی است که در آن زانوها به سمت داخل متمایل می شوند در حالی که مچ پاها از هم فاصله دارند. این عارضه در دختران کمی شایع تر است، اگرچه پسران نیز به آن مبتلا می شوند. زانوهای ضربدری معمولا بخشی از رشد و تکامل طبیعی کودک است.
والگوس زانو در چه سنی طبیعی است؟
معمولاً برای اولین بار در اواخر دوران نوپا دیده می شود. اغلب زمانی که کودک شروع به راه رفتن می کند والدین متوجه پرانتزی شدن زانوها (ژنوواروم genu varum) می شوند اما در سن 3 سالگی کودک دچار زانوهای ضربدری، با زاویه متوسط جانبی تیبیوفمورال 12 درجه حداکثر می شود. ژنووالگوم (زانوهای ضربدری) در سن 3 سالگی شدیدتر است اما معمولاً در سن 8-7 سالگی خود به خود بر طرف می شود.
برای بزرگسالان اندام تحتانی 8 درجه والگوس در زنان و 7 درجه در مردان اصلاح می شود.
چگونه ژنووالگوم در کودکان درمان می شود؟
تقریباً در تمام موارد ژنووالگوم، این بیماری قبل از رسیدن به سن بلوغ برطرف می شود. برای کودکان بزرگتر و بزرگسالان، محتمل ترین شکل درمان شامل کشش ها و تمرینات برای تنظیم مجدد زانوها و تسکین درد است. برای برخی از افراد ممکن است ارتز یا بریس مناسب باشد.
در موارد ژنو والگوم زیر ۱۵ درجه، تا ۷ سالگی کودک فقط تحت نظر قرار می گیرد و تشخیص بالینی با وجود ژنووالگوم (زانوی ضربدری) پیشرونده بعد از سن 7 سالگی انجام می شود. درمان جراحی برای موارد شدید و پیشرونده در کودک بالای 7 سال اندیکاسیون دارد.
درمان ژنوواروم و ژنووالگوم شامل:
درمانهای دارویی
بریس
و جراحی می باشد
کودکان نابالغ اسکلتی که حداقل 2 سال از رشد آنها باقی مانده است، می توانند باجراحی (Hemiepiphysiodesis) درمان شوند، در حالی که کودکان بالغ اسکلتی با صفحات رشد بسته (جوش خورده) نیاز به استئوتومی و فیکساسیون دارند. در مواردی مانند دیسپلازی و استئوکندروما، درمان جراحی به صورت خاص انجام می شود.
با توجه به مطالب بالا اگر خود و یا کودکتان دچار ژنوواروم و ژنووالگوم هستید می توانید برای گرفتن وقت معاینه و درمان با شماره 09925825398 تماس بگیرید تا زیر نظر دکتر مریم صداقت نیا باشید.
مهم ترین اقدامات متخصص ارتوپدی برای بیماران این است که آسیب های سیستم اسکلتی عضلانی را درمان می کند. برای شناخت بیشتر از راه های درمان و روش های جلوگیری از آسیب هایی از جمله خارپاشنه (فاشئیت پلانتاریس)، پوکی استخوان، درد شانه (پارگی روتاتور کاف)، گزگز انگشتان دست (سندرم تونل کارپال)، درد کمر، درد گردن، درد انگشت (انگشت ماشه ای)، درد زانو (درمان ارتروسکوپی)، سایت خانم دکتر مریم صداقت نیا متخصص ارتوپدی را دنبال کنید.